Kort nadat hij museumdirecteur bij Teylers Museum was geworden, kreeg Martinus van Marum het plan een grote elektriseermachine te laten bouwen. Hij hoopte daarmee onbekende elektrische verschijnselen te ontdekken.
In december 1784 was het toestel klaar. Met glasschijven van 1,85 meter was het veruit de grootste elektriseermachine ooit gebouwd. Het toestel werd opgesteld in de Ovale Zaal en kon gebruikt worden voor proeven. Tenminste, als het koud en droog genoeg was want anders werkte de machine niet.
Van Marum onderzocht de invloed van elektrische lading op verschillende materialen, planten, dieren en zelfs mensen. Na 1800 werd de machine alleen nog voor demonstraties gebruikt. Een demonstratie voor Napoleon in 1811 ging niet door omdat de lucht te vochtig was.
Korte tijd later ontdekte men dat elektriciteit stroomde en was de elektrostatica een achterhaald onderzoeksgebied. In de 20ste eeuw is de generator nauwelijks meer gedemonstreerd. Van Marum ontdekte ook geen nieuwe elektrische verschijnselen. Wél zorgde hij voor een forse schaalvergroting van bijvoorbeeld ladingsgrootte en vonklengte.
Herkomst
|
Maker |
Barent de Bakker (graveur) en Wybrand Hendriks (tekenaar) |
|
Datering |
1784 |
|
Collectie |
Teylers museum |
|
Nummer |
KG 07577a |
|
Link |
https://www.teylersmuseum.nl/nl/collectie/kunst/kg-07577a-de-electriseermachine-van-van-marum |
Gerelateerde thema's
Trefwoorden
Beschikbare tools
Overzicht van bron(nen) op de kaart
Ovale Zaal Teylers Museum (2015)
Dankbrief familie de Muijer
Eerste treinkaartje
Stadsrecht van Haarlem
Handtekening Napoleon
Abraham Casteleyn
Afbraak stadswal
Asser bij Kleine Houtpoort
Bakenesserkerk
Beeldenstorm
Beijnes
Beëdiging van het Regeringsreglement
Boekdrukkunst
Bominslag Edisonstraat
Bouw van huizen (1920)
Brood- en meelfabriek
Brouwerij De Drie Klaveren
Brouwerskolk
Chocoladefabriek Droste
De Doelen
De schoenmakerij
De verovering van Damiate (gravure)
De Waag
De Waalse kerk
Demping Oude Gracht
Dolhuys
Executies na de capitulatie
Fabriekswoningen in aanbouw
Haarlemse Honkbalweek
Hannie Schaft
Interieur brouwerswoning (17e eeuw)
Interieur Nieuwe Kerk
Interieur Sint-Bavokerk (1627)
Jaap Eden
Katholieke Sint-Bavokerk
Katoenfabrieken
Laurens Jansz. Coster
Malle Babbe
Müllerorgel
Nieuwe Kerk
Opening eerste spoorlijn
Oproer Kaas- en Broodvolk
Ovale Zaal Teylers Museum (ca.1800)
Paviljoen Welgelegen
Pieter Teyler van der Hulst
Pim Mulier
Ripperda
Schuilkerk Bakenessergracht
Sint-Bavokerk (1628)
Stadhuis (1770)
Stadsbrand
Stadsschouwburg
Station Haarlem
Teylers Museum
Verpakkingszaal Droste
Vleeshal
Vrouwen aan de was
Willem Bilderdijk
Willem II & Floris V
Vouwtekening Ovale Zaal
Ontwerp observatorium
Kenau tijdens het beleg van Haarlem
Sint Bavo
Martinus van Marum
Electriseermachine van Van Marum
De kooringang van de St. Bavo in Haarlem
Haarlemmerolie
Don Frederik de Toledo
Vivat Oranje
Spaarne (Haarlem)
Russische krijgsgevangenen
Kozakken uit Oeral
Stoomgemalen
Mal van Droste
Opgravingen in Spaarnwoude
Spaanse helm
Tegeltableau Beynes
Haarlem in 1245
Kenaupark Zocher
Na de brand (1578)
Droogmaking Haarlemmermeer
Wandelkaart (1916)
Omsingeld (1573)
Kaart van Haarlem (1927)
Haarlem en omstreken (1921)
Gouden Eeuw (1646)
Inwonersaantallen (1829-1909)
Penning eerste spoorlijn
Ketters
Interieur Sint-Bavokerk (1810)
Interieur Sint-Bavokerk (1670)
Droste-effect
De verovering van Damiate (schilderij)
Herinnering aan het beleg
Mobilisatie (1914)
Lodewijk van Deyssel
Lodewijk Napoleon
Kenau en haar vrouwenleger
Frederik van Eeden
Godgeleerd Genootschap
Stadsrecht van Haarlem (film)
Lieven de Key
Dirck Coornhert
Hulp aan Belgische familie
Haarlem in vogelvlucht
Stadsrecht van Haarlem
Oprechte Haerlemsche Courant
Bouwtekeningen station Haarlem
Beleg in kaart (1572-1573)
De Grote Markt (1696)
Executies na de capitulatie
Ovale Zaal Teylers Museum (ca.1800)
Vouwtekening Ovale Zaal
Kenau tijdens het beleg van Haarlem
Electriseermachine van Van Marum
De toren van de Grote Kerk
Slag op het Haarlemmermeer
Gezicht op Haarlem (1615)
Cluveniersschutterij
Lettergieterij
Bleekvelden
Herinrichting Grote Markt (1966)
Grote Markt (1959)
Grote Markt (1969)
Locomotief de Arend
Bijl
Tulpenboek
Na de brand (1578)
Kaart van Haarlem (1947)
Haarlem en omstreken (1941)
Haarlem en omstreken (1930)
Stad in vogelvlucht (1906)
Stad in verval (1829)
Pronkkaart (1689)
Plattegrond (1560)
Haarlem en omstreken (1921)
Gouden Eeuw (1646)
Eerste arbeiderswijken (1904)
Cornelis
Stadhuis (1671)
Handtekening Teyler
Handtekening Kenau
