023
Bron

Kort nadat hij museumdirecteur bij Teylers Museum was geworden, kreeg Martinus van Marum het plan een grote elektriseermachine te laten bouwen. Hij hoopte daarmee onbekende elektrische verschijnselen te ontdekken.

In december 1784 was het toestel klaar. Met glasschijven van 1,85 meter was het veruit de grootste elektriseermachine ooit gebouwd. Het toestel werd opgesteld in de Ovale Zaal en kon gebruikt worden voor proeven. Tenminste, als het koud en droog genoeg was want anders werkte de machine niet.

Van Marum onderzocht de invloed van elektrische lading op verschillende materialen, planten, dieren en zelfs mensen. Na 1800 werd de machine alleen nog voor demonstraties gebruikt. Een demonstratie voor Napoleon in 1811 ging niet door omdat de lucht te vochtig was.

Korte tijd later ontdekte men dat elektriciteit stroomde en was de elektrostatica een achterhaald onderzoeksgebied. In de 20ste eeuw is de generator nauwelijks meer gedemonstreerd. Van Marum ontdekte ook geen nieuwe elektrische verschijnselen. Wél zorgde hij voor een forse schaalvergroting van bijvoorbeeld ladingsgrootte en vonklengte.

Herkomst

Maker

Barent de Bakker (graveur) en Wybrand Hendriks (tekenaar)

Datering

1784

Collectie

Teylers museum

Nummer

KG 07577a

Link

https://www.teylersmuseum.nl/nl/collectie/kunst/kg-07577a-de-electriseermachine-van-van-marum

Gerelateerde thema's

Canon van Haarlem

Trefwoorden

Verlichting

Beschikbare tools

Overzicht van bron(nen) op de kaart

Alle bronnen