023
Bron

Spaarne (Haarlem)

Een grote rivier is het niet en is het ook nooit geweest. Maar voor de geschiedenis van Haarlem is het Spaarne belangrijk. Veel van de activiteiten die Haarlem groot maakten, waren mogelijk door de ligging aan dit water. Vóór de komst van de spoorwegen verbond het Spaarne Haarlem met de wereld.

In het begin van de 12e eeuw was Haarlem een kleine stad aan een bocht in het Spaarne. Dit riviertje liep uit in het IJ, toen nog een brede waterplas die van onder het huidige Beverwijk tot boven Amsterdam reikte. De Zuiderzee bestond nog niet. Het grootste gedeelte daarvan was nog laagliggend land, maar zonder veel bescherming tegen de zee. Door een reeks orkanen in de tweede helft van de 12e eeuw veranderde die situatie dramatisch. Enorme landoppervlakten werden weggeslagen, de Zuiderzee ontstond en het IJ kwam via de Zuiderzee in open verbinding te staan met de zee.

De landsgebieden ten zuiden van het IJ werden nu rechtstreeks bedreigd door het zeewater. Er moest iets gebeuren. Op initiatief van de direct bedreigde dorpen Houtrijk, Polanen, Osdorp en Sloten werden in het begin van de 13e eeuw de eerste delen van een zeedijk aangelegd: de Spaarndammerdijk.

Herkomst

Maker

Hendrik Spilman

Datering

1780

Collectie

Kennemerland

Organisatie

Noord-Hollands Archief

Nummer

KNA006000724

Link

 https://hdl.handle.net/21.12102/39f1cec6-fb8f-11df-9e4d-523bc2e286e2

Verdieping

  • Margreet Bakker, De cholera in Haarlem in de negentiende eeuw (Diemen 1989):
  • Ludy Giebels, Zeven eeuwen Rijnlandse uitwatering in Spaarndam en Halfweg. Van beveiliging naar beheersing (Leiden 1994):
  • B.C. Sliggers red., De loop van het Spaarne. De geschiedenis van een rivier (Haarlem 1987):

Gerelateerde thema's

Canon van Haarlem

Trefwoorden

Handel

Beschikbare tools

Overzicht van bron(nen) op de kaart

Gerelateerde bronnen

Alle bronnen