Een grote rivier is het niet en is het ook nooit geweest. Maar voor de geschiedenis van Haarlem is het Spaarne belangrijk. Veel van de activiteiten die Haarlem groot maakten, waren mogelijk door de ligging aan dit water. Vóór de komst van de spoorwegen verbond het Spaarne Haarlem met de wereld.
In het begin van de 12e eeuw was Haarlem een kleine stad aan een bocht in het Spaarne. Dit riviertje liep uit in het IJ, toen nog een brede waterplas die van onder het huidige Beverwijk tot boven Amsterdam reikte. De Zuiderzee bestond nog niet. Het grootste gedeelte daarvan was nog laagliggend land, maar zonder veel bescherming tegen de zee. Door een reeks orkanen in de tweede helft van de 12e eeuw veranderde die situatie dramatisch. Enorme landoppervlakten werden weggeslagen, de Zuiderzee ontstond en het IJ kwam via de Zuiderzee in open verbinding te staan met de zee.
De landsgebieden ten zuiden van het IJ werden nu rechtstreeks bedreigd door het zeewater. Er moest iets gebeuren. Op initiatief van de direct bedreigde dorpen Houtrijk, Polanen, Osdorp en Sloten werden in het begin van de 13e eeuw de eerste delen van een zeedijk aangelegd: de Spaarndammerdijk.
Herkomst
Maker |
Hendrik Spilman |
Datering |
1780 |
Collectie |
Kennemerland |
Organisatie |
|
Nummer |
KNA006000724 |
Link |
https://hdl.handle.net/21.12102/39f1cec6-fb8f-11df-9e4d-523bc2e286e2 |
Verdieping
Gerelateerde thema's
Trefwoorden
Beschikbare tools
Overzicht van bron(nen) op de kaart
Haarlem in 1245
Opgravingen in Spaarnwoude
Willem II & Floris V
Stadhuis (1770)
De verovering van Damiate (schilderij)
De verovering van Damiate (gravure)
Abraham Casteleyn
Boekdrukkunst
Interieur Sint-Bavokerk (1627)
Katholieke Sint-Bavokerk
Sint-Bavokerk (1628)
Nieuwe Kerk
Interieur Nieuwe Kerk
Bakenesserkerk
De Waalse kerk
Sint Bavo
De kooringang van de St. Bavo in Haarlem
Brouwerskolk
Oproer Kaas- en Broodvolk
De Doelen
Stadsbrand
Schuilkerk Bakenessergracht
Beeldenstorm
De Waag
Vleeshal
Haarlemmerolie
Ovale Zaal Teylers Museum (2015)
Ontwerp observatorium
Lodewijk Napoleon
Paviljoen Welgelegen
Beëdiging van het Regeringsreglement
Station Haarlem
Beijnes
Eerste treinkaartje
Opening eerste spoorlijn
Penning eerste spoorlijn
Brood- en meelfabriek
Katoenfabrieken
Kenaupark Zocher
Afbraak stadswal
Asser bij Kleine Houtpoort
Demping Oude Gracht
Haarlemse Honkbalweek
Tegeltableau Beynes
Mal van Droste
Verpakkingszaal Droste
Chocoladefabriek Droste
Interieur Sint-Bavokerk (1810)
Interieur Sint-Bavokerk (1670)
Droste-effect
Mobilisatie (1914)
De schoenmakerij
Fabriekswoningen in aanbouw
Kaart van Haarlem (1927)
Bouw van huizen (1920)
Bominslag Edisonstraat
Godgeleerd Genootschap
Wandelkaart (1916)
Electriseermachine van Van Marum
Omsingeld (1573)
Na de brand (1578)
Gouden Eeuw (1646)
Spaanse helm
Martinus van Marum
Kenau tijdens het beleg van Haarlem
Willem Bilderdijk
Vrouwen aan de was
Stadsschouwburg
Pim Mulier
Ovale Zaal Teylers Museum (ca.1800)
Lodewijk van Deyssel
Laurens Jansz. Coster
Kenau en haar vrouwenleger
Jaap Eden
Herinnering aan het beleg
Interieur brouwerswoning (17e eeuw)
Müllerorgel
Ketters
Inwonersaantallen (1829-1909)
Handtekening Napoleon
Vivat Oranje
Spaarne (Haarlem)
Russische krijgsgevangenen
Kozakken uit Oeral
Brouwerij De Drie Klaveren
Haarlem en omstreken (1921)
Executies na de capitulatie
Stadsrecht van Haarlem (film)
Stoomgemalen
Droogmaking Haarlemmermeer
Dolhuys
Stadsrecht van Haarlem
Teylers Museum
Frederik van Eeden
Dankbrief familie de Muijer
Ripperda
Don Frederik de Toledo
Lieven de Key
Vouwtekening Ovale Zaal
Hannie Schaft
Malle Babbe
Pieter Teyler van der Hulst