023
Bron

In 1606 werd in Haarlem een loterij gehouden om met de opbrengst de oprichting van het Oudemannenhuis te financieren. Tegenwoordig is hier het Frans Hals Museum gevestigd.

Men kon een lot kopen voor 6 stuivers. Dit komt overeen met een derde van het dagloon van een geschoolde arbeider. Bijzonder is dat bij de inschrijving niet alleen de namen van de kopers werden genoteerd, maar ook door hen bedachte rijmpjes. De rijm maakte het lot als het ware uniek, zoals nu het nummer op een lot uit de Staatsloterij een lot uniek maakt. 

De trekking van de Haarlemse loterij duurde 52 dagen en 52 nachten! De trekking werd gehouden op de Grote Markt, op een speciaal getimmerd toneel. Men werkte in drie ploegen. Allereerst waren er drie trekkers, die de lootjes uit rieten manden pakten. Daarna waren drie personen belast met het voorlezen van de namen en de rijmpjes. Vervolgens schreeuwden drie andere personen de toehoorders toe of er wel of geen prijs op het betreffende lot was gevallen.

Al met al zijn er zo'n 9000 rijmpjes bewaard gebleven. De eerste prijs bestond uit 600 gulden en een vergulden zilveren kop. De tweede prijs was 500 gulden. 'Troostprijzen' waren er in de vorm van zilveren bekers of schalen, bierbekers en lepels. De loterij bracht het Oudemannenhuis zo'n 75.000 gulden op.

Rijmpje 78 op pagina 9 is getranscribeerd. Bekijk de transcriptie onder 'tool'.

 

Herkomst

Maker

Onbekend

Datering

1606

Collectie

Archief

Organisatie

Noord-Hollands Archief

Nummer

Toegang 3295, inv.nr. 3

Link

https://hdl.handle.net/21.12102/B84CE9BBA70445E7B159E2E62DFBFF6C

Gerelateerde thema's

Dagelijks leven

Beschikbare tools

Overzicht van alle transcripties

Overzicht van bron(nen) op de kaart

Alle bronnen