Rond 1634 schilderde Salomon de Bray een aantal wapenschilden van gilden. Hier zie je het wapenschild (of blazoen) van de stoel-dreijers. Dit schild bestaat uit een driepotige kruk met daarop een schaal of kom van hout. De ronde onderdelen van meubels werden gemaakt met een draaibank en verschillende beitels. Op deze manier werden ook schalen, borden, schotels en kommen van hout gemaakt.
Meubilair uit vorige eeuwen kun je nog terugvinden in antiekzaken en musea, maar voor houten vaatwerk ligt het anders. Dit soort houten gebruiksvoorwerpen waren niet zo kostbaar en verdwenen, nadat ze veel waren gebruikt, vaak als brandstof in het vuur.
Soms worden ze teruggevonden bij opgravingen, maar alleen als de omstandigheden gunstig zijn. Vooral beerputten, afvalkuilen, sloten en grachten met een vochtig tot nat milieu zorgen ervoor dat houten voorwerpen eeuwenlang goed bewaard blijven. Bij een opgraving in de kelder van de Vleeshal werden bijvoorbeeld in een 13e-eeuwse beerkuil maar liefst elf houten kommen en een schotel aangetroffen. Bij het Huis ter Kleef in Haarlem-Noord werden in de gracht zes kommen gevonden. Er werden ook een aantal schotels of teljoren gevonden. Een teljoor is een een houten snijplankje, genoemd naar het Franse woord voor snijden: tailler.
De afgebeelde houten kom of nap is gevonden in een beerput in de Damstraat. De kom is tijdens het gebruik indertijd gebroken en vervolgens gerepareerd met een aantal metalen krammetjes. Dit soort reparaties werden gedaan door een krammer of kramster van gebroken vaatwerk. Deze ambachtslieden werden ook wel napbinder- of maker genoemd. Het model van dit soort kommen veranderde weinig, kommen uit de elfde eeuw zijn vrijwel identiek aan kommen uit de zeventiende eeuw.
Info afkomstig van Erfgoed Haarlem, afdeling Archeologie.
Bron
Wapenschild stoeldraaiers
