NB: Aan dit thema worden momenteel bronnen over kolonialisme toegevoegd. De onderstaande tekst zal hierop worden uitgebreid.
In 1863 schafte Nederland (in theorie) de slavernij af in Suriname en op de voormalige Nederlandse Antillen. De vrijverklaarde mannen, vrouwen en kinderen stonden nog tien jaar onder staatstoezicht. Ze moesten een christelijke levenswijze volgen en beschikken over een vast werk- en woonadres. De bewoners van de Surinaamse plantages waren verplicht nog tien jaar arbeid te verrichten. Feitelijk kwam in 1873 een einde aan de slavernij. Maar ook daarna was de achterstelling van zwarte mensen niet voorbij. In Nederlands-Indië werd de slavernij in 1860 afgeschaft.
Hoe zit het met slavernij in Haarlem?
De textiel uit Haarlem was een belangrijk ruilmiddel in de slavenhandel was, waardoor de Haarlemse elite betrokken was bij de slavenhandel en het koloniaal bestuur. Haarlemmers belegden hun geld in aandelen van compagnieën die in slaven handelden en waren eigenaar van plantages. Bij de afschaffing van de slavernij werden 21 Haarlemse eigenaren van (aandelen in) plantages ‘gecompenseerd’ door het ministerie van Financiën voor ‘verlies aan eigendom’ – 300 gulden per slaaf. In Haarlem woonden vrijgekomen tot slaaf gemaakten en ook abolitionisten.
Zie onder 'verdieping' twee stadswandelingen en aanbevolen websites.
Met dank aan Dineke Stam (IMHP) Ineke Mok (Cultuursporen) voor hun uitgebreid onderzoek en de bronteksten. Op Mapping Slavery vind je meer informatie over hun onderzoek en educatie-project: www.mappingslavery.nl.
