In 1766 overhandigde Johannes Enschedé het lesboek Grondig onderwys in het behandelen der viool aan Leopold Mozart. Leopold had dit lesboek al in 1756 uitgegeven, maar vond de nieuwe uitgave van Enschedé 'buitengewoon mooi, zelfs mooier dan de mijne'.
Voor de uitgave van Enschedé werd gebruikt gemaakt van het muziekschrift van de Duitse lettersnijder Joan Michael Fleischman. Fleischman werkte voor drukkerij Enschedé. Dit muziekschrift bestond uit maar liefst 226 stempels en 240 matrijzen. De noten konden los van elkaar gezet worden. Voorheen werd voor het drukken van noten gebruik gemaakt van 'plaatdruk'.
De eerste editie van de nieuwe uitgave van het lesboek werd geschonken aan de nieuwe stadhouder Willem V. Deze editie wordt bewaard bij de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag.
Hier zie je een aantal pagina's uit het vioolboek van Leopold, gedrukt door Johannes Enschedé.
Bron
Grondig onderwys in het behandelen der viool
